หลายคนทราบดีว่าการวางแผนการตลาด (Marketing Plan) เป็นขั้นตอนสำคัญที่ช่วยให้ธุรกิจประสบความสำเร็จ ไม่ว่าจะเป็นธุรกิจใหม่หรือธุรกิจที่เปิดดำเนินการมานานแล้ว แผนการตลาดเป็นเครื่องมือที่ช่วยกำหนดทิศทางชัดเจน ทำให้เข้าใจความต้องการของลูกค้า และสร้างความได้เปรียบในตลาดที่มีการแข่งขันสูง
อย่างไรก็ตาม ภายใต้คำจำกัดความนี้ ก็ยังมีอีกหลายคนที่อาจจะยังไม่ทราบถึงรายละเอียดจริง ๆ ของแผนการตลาด ทั้งที่มาและเหตุผลว่าทำไมธุรกิจต้องทำแผนนี้ ในบทความวันนี้ Maz Business Consultant ชวนทุกคนมาทำความเข้าใจถึงความสำคัญของการทำแผนการตลาด พร้อมอธิบายว่าธุรกิจประเภทไหนที่ควรทำ Marketing Plan เพื่อให้ทุกฝ่ายในทีมมองเห็นทิศทางและเป้าหมายร่วมกันได้อย่างชัดเจน
Marketing Plan คืออะไร
แผนการตลาด (Marketing Plan) จะมีวิธีทำการตลาดที่คล้ายกับกลยุทธ์การตลาด (Marketing Strategy) จนหลายคนอาจสงสัยว่ามีความแตกต่างกันอย่างไร โดยทั่วไปแล้ว กลยุทธ์การตลาดจะเป็นการกำหนดแนวคิดและวิธีการในการทำการตลาด จากนั้นจึงจะนำมาสร้างเป็น Marketing Plan เพื่อระบุขั้นตอนการดำเนินงานว่าอะไรควรทำ และทำอย่างไร พร้อมทั้งวางกำหนดการ (Timeline) อย่างชัดเจน
อย่างไรก็ตาม เป้าหมายหลักของการทำแผนการตลาดก็เพื่อจัดระบบการดำเนินงาน สรุปกลยุทธ์ที่ต้องใช้ และติดตามผลลัพธ์ที่เกิดจากแคมเปญหรือการโฆษณาที่ถูกเผยแพร่ออกไปตามแผน โดยมีการตั้งเป้าหมายที่ชัดเจน มักเกี่ยวข้องกับยอดขายและการเข้าถึงกลุ่มเป้าหมาย ที่สามารถวัดผลได้จริงผ่าน KPI ที่กำหนดไว้
Marketing Plan สำคัญกับการทำธุรกิจอย่างไร
Marketing Plan หรือแผนการตลาด เป็นเครื่องมือที่มีความสำคัญต่อทุกธุรกิจ ไม่ว่าจะเล็กหรือใหญ่ เนื่องจากกระบวนการจัดทำแผนการตลาดช่วยให้ธุรกิจสามารถกำหนดทิศทางและเป้าหมายทางการตลาดได้อย่างชัดเจน ซึ่งทำให้ประหยัดเวลาและลดสิ่งที่ไม่จำเป็นออกไป การทำ Marketing Plan จึงถือเป็นตัวช่วยทำให้ธุรกิจสามารถแข่งขันในตลาดได้อย่างมีประสิทธิภาพ และสามารถเอาชนะคู่แข่งในสนามที่มีการแข่งขันสูงได้
- Marketing Plan ช่วยกำหนดทิศทางและเป้าหมายธุรกิจ
- ช่วยให้เจ้าของธุรกิจรู้ขั้นตอนและมีกระบวนการทำงานที่ชัดเจน
- แผนการตลาดช่วยให้ธุรกิจสามารถวิเคราะห์คู่แข่งและเห็นโอกาสในตลาด
- จัดการทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ เช่น การจ้างงาน การจ้างทำโฆษณา
- สามารถวัดผลได้ผ่าน KPI และปรับปรุงกลยุทธ์ได้อย่างต่อเนื่อง
- เตรียมความพร้อมให้ทุกฝ่ายในทีมก่อนเริ่มแคมเปญ
- ผลลัพธ์สุดท้ายจะกลายเป็น Feedback เพื่อพัฒนาต่อไป
ธุรกิจประเภทไหนที่เหมาะกับการทำแผนการตลาด?
1.แผนการตลาดธุรกิจ Startups
ธุรกิจเปิดใหม่หรือ Startups เป็นกลุ่มที่ควรทำ Marketing Plan อย่างมาก เนื่องจากเป็นช่วงเวลาที่ต้องการการกำหนดทิศทางที่ชัดเจน และการสร้างตัวตนในตลาด และแผนการตลาดวงนี้เอง ที่จะช่วยให้เจ้าของธุรกิจมีความเข้าใจเกี่ยวกับตลาด กลุ่มเป้าหมาย การดำเนินงานภายในองค์กร และสามารถวางกลยุทธ์ในการดึงดูดลูกค้าได้อย่างมีประสิทธิภาพ
สำหรับธุรกิจที่ยังใหม่ Marketing Plan จะช่วยระบุเป้าหมายชัดเจน วางแผนการสื่อสารที่ตรงกับความต้องการของลูกค้า และเลือกใช้ช่องทางการตลาดที่เหมาะสม เช่น การสื่อสารผ่านแพลตฟอร์มโซเชียลมีเดีย การทำโฆษณาออนไลน์ หรือการจัดโปรโมชัน ฯลฯ สิ่งเหล่าจำเป็นต้องผ่านการวางแผนที่ดี เพื่อให้เงินทุกบาทที่ลงทุนไปกับการตลาดนั้นเกิดประสิทธิภาพสูงสุด
2.ธุรกิจขนาดเล็ก (SMEs)
ธุรกิจขนาดเล็กและขนาดกลาง หรือ SMEs มักเผชิญกับความท้าทายในการแข่งขันกับธุรกิจรายใหญ่ และมีงบประมาณจำกัดในการทำตลาด การมี Marketing Plan ที่ชัดเจนจะช่วยให้ SMEs สามารถใช้ทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจำกัดได้อย่างคุ้มค่า และประสบความสำเร็จในการแข่งขัน
แผนการตลาดสำหรับ SMEs จะช่วยให้ธุรกิจสามารถวางแผนการใช้ทรัพยากรทั้งงบประมาณและบุคลากรได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ ยังช่วยให้ SMEs เข้าใจและปรับตัวตามแนวโน้มการตลาดที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วได้ดียิ่งขึ้น
3.ธุรกิจที่ต้องการขยายตลาด
ไม่ว่าจะเป็นการขยายสู่ตลาดใหม่ในระดับประเทศหรือต่างประเทศ Marketing Plan เป็นเครื่องมือสำคัญที่จะช่วยให้การขยายตลาดเป็นไปอย่างราบรื่น เพราะการขยายตลาดนั้นจำเป็นวางแผนอย่างรอบคอบเพื่อทำความเข้าใจตลาดใหม่ กลุ่มเป้าหมายใหม่ และความต้องการเฉพาะของตลาดนั้น ๆ นอกจากนี้ยังต้องวางแผนเข้าสู่ตลาดใหม่ ไม่ว่าจะเป็นการปรับตัวของสินค้าและบริการให้สอดคล้องกับความต้องการของลูกค้า หรือการเลือกช่องทางการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพสำหรับตลาดใหม่นั้น ๆ หากไม่มี Marketing Plan จะทำให้ธุรกิจต้องเผชิญกับความเสี่ยงในการลงทุนและอาจสูญเสียโอกาสในการสร้างฐานลูกค้าในตลาดใหม่ได้
4.ธุรกิจที่ประสบความสำเร็จในอุตสาหกรรมที่มีการแข่งขันสูง
ในอุตสาหกรรมที่มีการแข่งขันสูง เช่น อุตสาหกรรมเทคโนโลยี อาหาร เครื่องดื่ม การเงิน และการค้าปลีก Marketing Plan เป็นเครื่องมือที่จำเป็นเพื่อให้ธุรกิจอยู่รอดและสามารถแข่งขันกับตลาดได้
ธุรกิจที่ประสบความสำเร็จแล้วในอุตสาหกรรมที่มีการแข่งขันสูง ก็ยังจะต้องมีกลยุทธ์การตลาดที่ชัดเจนและแยบยลเพื่อสร้างความแตกต่างจากคู่แข่ง Marketing Plan หรือแผนการตลาดที่ดีจะช่วยให้ธุรกิจสามารถวิเคราะห์จุดแข็ง-จุดอ่อนของตนเอง รวมถึงโอกาสและอุปสรรคในตลาด อีกทั้งยังสามารถปรับตัวตามความต้องการของลูกค้า และการเปลี่ยนแปลงของตลาดได้อย่างรวดเร็ว ตัวอย่างเช่น การทำโปรโมชันเฉพาะกลุ่ม การใช้สื่อออนไลน์ที่เจาะจง และการสื่อสารแบรนด์ที่เข้าถึงอารมณ์ของลูกค้าได้ลึกซึ้งกว่า
จากตัวอย่างข้างต้นจะเห็นได้ว่า การทำ Marketing Plan หรือแผนการตลาดเป็นสิ่งที่ทุกธุรกิจควรพิจารณาอย่างจริงจัง โดยเฉพาะธุรกิจที่กำลังเริ่มต้น ขยายตลาด หรือต้องการปรับกลยุทธ์เพื่อรับมือกับการเปลี่ยนแปลงของตลาด แผนการตลาดไม่เพียงแต่ช่วยให้ธุรกิจสามารถวางแผนการทำงานอย่างมีระบบและมีเป้าหมาย แต่ยังเป็นเครื่องมือที่ช่วยให้การลงทุนทางการตลาดเกิดผลลัพธ์ที่มีประสิทธิภาพสูงสุด
